Ο πρώτος βιολογικός βηματοδότης για την καρδιά είναι γεγονός!

Εναν καθαρά βιολογικό βηματοδότη που δεν έχει κανένα μηχανικό ή ηλεκτρονικό μέρος, αποτελούμενος από τα ίδια τα κύτταρα της καρδιάς, δημιούργησαν για πρώτη φορά ερευνητές στις ΗΠΑ.

Με την εισαγωγή του κατάλληλου γονιδίου

στην καρδιά, κατάφεραν να μετατρέψουν κοινά κύτταρα του καρδιακού μυ, σε εξειδικευμένα καρδιακά κύτταρα που κρατούν τον ρυθμό της καρδιάς.

Το επίτευγμα ανοίγει το δρόμο για να εξαλειφθεί πλήρως στο μέλλον η ανάγκη των παραδοσιακών μεταλλικών βηματοδοτών, οι οποίοι σήμερα τοποθετούνται με χειρουργική επέμβαση. Οι βηματοδότες αντιμετωπίζουν κατά καιρούς διάφορα προβλήματα, όπως η ξαφνική διακοπή της λειτουργίας τους ή η δυνητικά θανατηφόρα μόλυνση από την εμφυτευμένη συσκευή, οπότε ο βηματοδότης πρέπει να αφαιρεθεί προσωρινά, κάτι που συμβαίνει στο 2% των ασθενών. Προς το παρόν πάντως, η έρευνα έγινε σε πειραματόζωα (χοίρους) και θα χρειαστεί χρόνος, έως ότου κάτι ανάλογο γίνει με ασφάλεια σε ανθρώπους.

Οι καρδιολόγοι του Ινστιτούτου Cedars-Sinai του Λος Άντζελες, με επικεφαλής τον διευθυντή Εδουάρδο Μαρμπάν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "Science Translational Medicine", σύμφωνα με τα πρακτορεία Reuters και Γαλλικό, το BBC και το "New Scientist", δήλωσαν ότι, μετά από πολυετείς προσπάθειες, κατάφεραν τελικά να αναπρογραμματίσουν γενετικά τα κύτταρα της καρδιάς ενός ζώου, έτσι ώστε να θεραπευτεί με καθαρά βιολογικό τρόπο η αρρυθμία του. Δεν χρειάστηκε κάποια εξωτερική επέμβαση, πέρα από την εισαγωγή - με «όχημα» έναν αβλαβή ιό - ενός γονιδίου (του ΤΒΧ18), το οποίο ενεργοποιεί μία πρωτεϊνη. Αυτή, με τη σειρά της, αναπρογραμματίζει τη λειτουργία των καρδιακών κυττάρων.

Επειδή οι καρδιές των χοίρων μοιάζουν πολύ με τις ανθρώπινες, θα ακολουθήσουν τώρα κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους με καρδιακή αρρυθμία, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν σε τρία περίπου χρόνια. Αν όλα πάνε καλά από άποψη ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, κάποια μέρα αυτά τα κύτταρα - βηματοδότες θα βοηθήσουν και τα νεογνά που γεννιούνται με καρδιολογικά προβλήματα. «Για μια νέα εποχή στη γονιδιακή θεραπεία», έκαναν λόγο άλλοι επιστήμονες και εξέφρασαν την ελπίδα ότι κάποτε η νέα τεχνική θα σώζει ζωές.

Όπως έδειξαν τα πειράματα, ήδη από τη δεύτερη ημέρα μετά την εισαγωγή του γονιδίου κυτταρικού αναπρογραμματισμού στην καρδιά των χοίρων, των οποίων οι καρδιές χτυπούσαν αφύσικα αργά, τα πειραματόζωα είχαν πολύ πιο γρήγορους και φυσιολογικούς παλμούς καρδιάς, σε σχέση με όσα δεν είχαν κάνει την ίδια θεραπεία.

Οι ηλεκτρονικοί μηχανικοί βηματοδότες αποτελούν μια ανθούσα διεθνή αγορά αξίας τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Ένας βηματοδότης διαρκεί κατά μέσο όρο επτά χρόνια (μετά πρέπει να αντικατασταθεί) και δουλεύει στέλνοντας ηλεκτρικούς παλμούς στην καρδιά, αν αυτή χτυπά πολύ αργά ή άρρυθμα.

Μία υγιής καρδιά, που δεν χρειάζεται βηματοδότη, εξαρτάται για την ομαλή λειτουργία της από μια ομάδα λίγων χιλιάδων κυττάρων (ένα είδος φυσικών "βηματοδοτών"), που βρίσκονται σε μια μικροσκοπική περιοχή της καρδιάς, τον φλεβόκομβο. Αυτός λειτουργεί ως μετρονόμος διατηρώντας τους χτύπους της καρδιάς σε ένα σχετικά ομαλό ρυθμό (συνήθως 60 έως 90 το λεπτό). Όταν για κάποιο λόγο, αυτό το σύστημα δεν λειτουργεί σωστά, τότε οι άνθρωποι πάσχουν από αρρυθμίες, δυνητικά επικίνδυνες. Στην ουσία, η νέα τεχνική, όπως είπε ο Εδουάρδο Μαρμπάν, δημιουργεί έναν νέο φλεβόκομβο σε ένα διαφορετικό μέρος της καρδιάς.