ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ: ΔΕΗ: Κλείνει ο… διακόπτης μετά από 64 χρόνια

Η κερδοφόρα επιχείρηση έως το 2009 έφτασε να χρωστά σήμερα περισσότερα από 4 δισ. ευρώ και να πωλείται έναντι πινακίου φακής

Μετά από περίπου 60 χρόνια η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού από κερδοφόρα κατήντησε «κρατικό βάρος». Τα χρήματα που δαπάνησε για την δημόσια επιχείρηση ο ελληνικός λαός «φαγώθηκαν» με διάφορες μεθόδους με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε προ των πυλών της ιδιωτικοποιήσής της.

Κόποι, καθημερινές στερήσεις και συνεχείς αγώνες για το δημόσιο αγαθό πετάχτηκαν στα σκουπίδια με τις εκάστοτε κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων να σφυρίζουν αδιάφορα.

Πως στήθηκε και γιγαντώθηκε η ΔΕΗ

Όλα ξεκίνησαν το μακρινό Αύγουστο του 1950. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θεωρήθηκε πλέον υπηρεσία κοινής ωφέλειας.

Σας παραθέτουμε την πιο σημαντική παράγραφο στην ιστορία της διοίκησης από το ΦΕΚ.

«Ιδρύεται Οργανισμός υπό την επωνυμίαν "Δημόσια Επιχείρισις Ηλεκτρισμού", σκοπόν έχων... την κατασκευήν και εκμετάλλευσιν υδροηλεκτρικών και θερμοηλεκτρικών εργοστασίων καθ` άπασαν την χώραν, την εγκατάστασιν εθνικού δικτύου προς μεταφοράν της παραγομένης ηλεκτρικής ενεργείας και την διάθεσιν αυτής».

Η ΔΕΗ συστάθηκε επειδή ο τομέας του ηλεκτρισμού ήταν τόσο κατακερματισμένος, που κάθε «πάροχος» έκανε ό, τι ήθελε, προσέφερε όποια ποιότητα ρεύματος ήθελε και τα φώτα τρεμόπαιζαν, σε όποια τιμή ήθελε, ρεύμα υπήρχε μόνο στις πόλεις και κανένας δεν ενδιαφερόταν γα τα χωριά. Χωριά που τότε ήταν εξαιρετικά πολυάνθρωπα, καμιά σχέση με τα σημερινά εγκαταλειμμένα, που έχουν στείλει όλους στην Αθήνα και τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η δεύτερη παράγραφος καθώς κάποιοι με το πέρασμα των χρόνων την αγνόησαν σκανδαλωδώς

«2. Ο Οργανισμός ούτος αποτελεί δημοσίαν επιχείρησιν ανήκουσαν εξ ολοκλήρου εις το Ελληνικόν Δημόσιον, λειτουργούσαν χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αλλά κατά τους κανόνας της ιδιωτικής οικονομίας, απολαμβάνουσιν διοικητικής και οικονομικής αυτοτελείας, τελούσαν όμως υπό την ανωτάτην εποπτείαν και τον έλεγχον του Κράτους. Τα της οργανώσεως και λειτουργίας αυτής θέλουσι ρυθμισθή διά Β. Διατάγματος εφ' άπαξ εκδιδομένου προτάσει του Υπουργικού Συμβουλίου και εισηγήσει του Υπουργού Συντονισμού».

Ο ελληνικός λαός, που είχε περάσει από τη δίνη του εμφυλίου και της Γερμανικής κατοχής, ήταν ο μοναδικός επενδυτής και ο μοναδικός ιδιοκτήτης της ΔΕΗ.

Το αρχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ σχηματίσθηκε από τα κεφάλαια σε συνάλλαγμα, δραχμές, μηχανήματα, υλικά και υπηρεσίες που παρέχονταν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανόρθωσης της αμερικανικής βοήθειας, από τις ιταλικές επανορθώσεις και από κεφάλαια του κρατικού προϋπολογισμού.

Όταν ιδρύθηκε η ΔΕΗ το 1950, η κατανάλωση ανά κάτοικο ήταν 88 Kwh το χρόνο, ενώ πέντε χρόνια αργότερα έφτασε τις 150 Kwh. Αντίστοιχα, το 1950 ο ηλεκτροδοτούμενος πληθυσμός της χώρας ήταν 55% του συνόλου, ενώ το 1955 έφτασε το 59,1 %.

Ο λιγνίτης του Αλιβερίου, που βλέπουμε, ήταν το μεγάλο στήριγμα της ΔΕΗ στα πρώτα της βήματα.

Στη δεκαετία του 1970 οι απανωτές πετρελαϊκές κρίσεις έδωσαν νέα ώθηση στο λιγνίτη, νέα ορυχεία στη Δυτική Μακεδονία, νέοι ΑΗΣ. Ο λιγνίτης θωράκισε τη χώρα απέναντι στις απρόβλεπτες μεταβολές των τιμών των εισαγόμενων καυσίμων, απέναντι στα παιχνίδια των διεθνών κερδοσκόπων, απέναντι στις αυξήσεις τιμών που έφερνε η αναταραχή στη Μέση Ανατολή.

Η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) συστάθηκε το 1999 για να εποπτεύει τον έλεγχο της τιμολογιακής και των άλλων πολιτικών του κλάδου και τη σταδιακή απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έτσι ώστε η Ελλάδα να είναι σύμφωνη με τις οδηγίες περί ελεύθερου ανταγωνισμού και κατάργηση των μονοπωλιακών αγορών.

Οι μονάδες παραγωγής και τα ορυχεία λιγνίτη

Τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια (Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη Άγιος Δημήτριος Κοζάνης, Μελίτη Φλώρινας κ.α.), υδροηλεκτρικά φράγματα (Κρεμαστών, Άγρας κ.α.) καθώς και εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με την χρήση του ανέμου, τα λεγόμενα αιολικά πάρκα, τα οποία βρίσκονται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.

Επί του παρόντος, το 50% της συνολικής παραγωγής προέρχεται από καύση λιγνίτη, το 10% από πετρέλαιο, το 17% από φυσικό αέριο, το 10% από υδροηλεκτρικούς σταθμούς, το 6% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και το 7% από διασυνδέσεις.

Εκτός από το μονοπώλιο στην διάθεση της ηλεκτρικής ενέργειας, η ΔΕΗ κατέχει και τα περισσότερα απο τα ορυχεία Λιγνίτη της χώρας τα οποία διοχετεύουν τα εργοστάσια της με το κατάλληλο υλικό προς καύση. Τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια χρησιμοποιούν κατά μεγάλο μέρος λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος αλλά σε μερικές περιπτώσεις και πετρέλαιο. Τα μεγαλύτερα ορυχεία της Ελλάδας βρίσκονται στις περιοχές της Πτολεμαΐδας (Νομός Κοζάνης), του Αμυνταίου (Νομός Φλώρινας) και της Μεγαλόπολης (Νομός Αρκαδίας).

Και όλον αυτό το ν θησαυρό κάποιοι δεν τον σεβάστηκαν με αποτέλεσμα να έχει φτάσει η ώρα που όλοι αντεύχονταν. Το φαινόμενο της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας επιχείρησης φαντάζει ορατό και κανείς δεν ξέρει τι θα ακολουθήσει.